De Tweede Kamer debatteerde afgelopen week over de begroting van het ministerie van VWS in aanwezigheid van de ministers Ernst Kuipers en Conny Helder en staatssecretaris Maarten van Ooijen. De VGN is blij met de steun van de Kamer voor de oplopende energiekosten voor zorgorganisaties in de gehandicaptenzorg, de VGN vroeg hier aandacht voor. Minister Helder geeft aan dat ze de zorgen begrijpt en bereid is zorgorganisaties deels te helpen met een compensatie.
Hieronder vindt u voor de gehandicaptenzorg relevante punten:
Compensatie energiekosten
Meerdere partijen vroegen aandacht voor de oplopende energiekosten, ook omdat de regeling die er voor het MKB ligt weinig mogelijkheden geeft voor zorgorganisaties. Voorafgaand aan het debat ontving de Kamer een brief waarin het ministerie aangeeft onderzoek te doen of aanvullende maatregelen nodig zijn in de zorg en andere semipublieke sectoren. In november komt hier meer duidelijkheid over.
In een brief aan de Kamer had de VGN hier aandacht voor gevraagd. Minister Helder gaf aan dat het gaat om gerichte maatregelen (maatwerk) zoals bij de coronacompensatie en dat zeker niet alles gecompenseerd kan worden. Ze verwacht dat zorgorganisaties ook zelf kijken wat ze kunnen doen om de kosten te verlagen. In de komende maanden kunnen zorgaanbieders in de langdurige zorg bij hun zorgkantoor aankloppen als hun continuïteit van zorg in gevaar komt. Een motie van Mohammed Mohandis (PvdA) om tot een aanvullende regeling te komen om te voorkomen dat zorgorganisaties de verwarming te laag moeten zetten, zorg moeten afschalen of in het ergste geval omvallen, wordt in afwachting van de aangekondigde regeling aangehouden. Eerder hebben de PvdA en Groenlinks een amendement ingediend voor eenmalige compensatie van energiekosten in verpleeghuizen.
Grote zorgen om tekorten in arbeidsmarkt
Zowel de Kamerleden als het kabinet zien de gevolgen van de gespannen arbeidsmarkt in de (gehandicapten)zorg en maken zich hier grote zorgen over. Onder andere de SP vroeg specifiek aandacht voor de tekorten van personeel en artsen VG in de gehandicaptenzorg. JA21 haalde de brief van de VGN aan en vroeg de minister uit te leggen welk uitzicht zij de gehandicaptenzorg geeft, nu er geen extra middelen beschikbaar komen: 'Wat is het uitzicht zonder geld waard?' De minister liet zich helaas niet verleiden tot het geven van een visie of antwoord. Ze bleef hameren op ‘de inzet vanuit het Programma Toekomstbestendige Arbeidsmarkt Zorg & Welzijn (TAZ)’ en de acties in de ‘Toekomstagenda Gehandicaptenzorg’.
Kamerleden vroegen ook aandacht voor de (te dichten) loonkloof, de inzet van ZZP’ers en de gevolgen hiervan en de zorgen over zorgprofessionals die onder moeilijke omstandigheden hun werk moeten doen. Ideeën over hoe die problemen het hoofd te bieden, waren het dichten van de loonkloof door niet eerst de toeslagen af te schaffen, maar eerst de lonen verhogen zodat toeslagen niet meer nodig zijn, gratis kinderopvang, verlaging van de administratieve lasten, meer zeggenschap en samenwerking met het onderwijs.
Moties
Moties die Kamerleden indienden gingen onder andere over:
- Het vrijmaken van 3 miljoen euro om vanuit de TAZ met pilots aandacht te besteden aan de samenwerking tussen zorginstellingen en het mbo-onderwijs en te onderzoeken tegen welke belemmeringen wordt aangelopen.
- Het uitwerken en inzetten van een meerurenbonus in de zorg.
- Een subsidieverzoek om in 2023 eenmalig 40 opleidingsplaatsen tot GZ-psycholoog beschikbaar te stellen.
- Kijken hoe zorgprofessionals meer eigen regie op roostering kunnen krijgen.
- Het ondersteunen en bevorderen van vrijwilligersondersteuning.
Verduurzaming zorg en Green Deal 3.0
De VGN vroeg om aandacht voor de daling van de vergoeding voor kapitaallasten (NHC), terwijl er veel geïnvesteerd moet worden in verduurzaming, onder andere vanuit de Green Deal die de VGN heeft ondertekend. De NHC regelt de vergoeding van vervanging, bouw en instandhouding van vastgoed van zorginstellingen. Minister Kuipers gaf aan dat de NHC per saldo lager wordt als gevolg van aanzienlijke renteverlaging en een geringe ophoging voor duurzaamheid. Om aan de duurzaamheidseisen te voldoen verwees de minister naar de Rijksbrede Subsidieregeling Duurzaam Maatschappelijk Vastgoed en het Klimaatfonds, die ook voor zorg open staan.
Te weinig geld en beleid
Minister Kuipers werd er door een aantal partijen, waaronder Groen Links, op gewezen dat de Green Deal niet genoeg is en er te weinig geld en beleid is om de zorg meer te verduurzamen. De brancheorganisaties riepen in maart ‘tevergeefs’ minister Jetten (EZK) op om 300 miljoen vrij te maken voor verduurzaming van de zorg. De minister gaf aan dat de nieuwe Green Deal 3.0 binnenkort wordt ondertekend, deze volgt op de huidige deal. De minister wijst op integrale beleidsontwikkeling met onder meer de ministeries van EZK en I&W. De minister gaf aan dat duurzame zorg integraal onderdeel van regulier beleid VWS moet zijn en niet altijd extra financiële middelen vraagt. Hij is in gesprek met minister Jetten over financiering van het verduurzamen van de zorg uit het Klimaatfonds, maar kon geen toezeggingen doen. Op de vraag of de minister zorgbestuurders wil verplichten een duurzaamheidsvisie op te stellen, gaf hij aan hier niet op te sturen. Hij ziet bij de brancheorganisaties 'bereidheid en betrokkenheid', en heeft vertrouwen in de gezamenlijke opgave.
Er werd een motie ingediend om de langdurige zorg meer aan te moedigen om te verduurzamen, te onderzoeken welke fondsen onder de aandacht gebracht kunnen worden van zorgaanbieders, en zorgverzekeraars en zorgkantoren op te roepen om in de contractering afspraken te maken over het verduurzamen van de zorg.
Aanpakken van de regeldruk
Meerdere Kamerleden wezen op de regeldruk, het grote deel van de arbeidstijd dat aan administratie wordt besteed en op de onnodige steeds terugkerende indicaties in de diverse domeinen. Het rapport Regeldruk in de langdurige zorg werd aangehaald waar de regels staan die kunnen worden opgeheven. Een motie werd ingediend om een overheadnorm in te voeren. De minister verwijst voor het aanpakken van de regeldruk naar de Programmabrief (Ont)regel de zorg en de subsidieregeling voor lokale ontregelprojecten waar veel belangstelling voor is.
Inzet op VN-verdrag en inclusieagenda
Lucille Werner (CDA) stelde in het debat de toegankelijkheid voor mensen met een beperking, het werken van alle gemeenten met de inclusieagenda, de invoering van het facultatieve protocol van het VN-verdrag aan de orde. Om de positie van mensen met een beperking te verbeteren diende ze een motie in om tot een meerjarige nationale strategie te komen. De minister gaf aan dat er al een nationale strategie is en dat een bestuurlijke aanjager wordt aangesteld die de achterstelling moet helpen wegwerken en dat zij met de coördinatie op het VN-verdrag handicap inzet op samenwerking tussen bedrijven, maatschappelijke organisaties, ervaringsdeskundigen en overheden. De minister is met de VNG in gesprek om afspraken te maken over hoe alle gemeenten invulling aan de inclusieagenda kunnen geven.
Vervolg
Op 1 november stemmen de Kamerleden over de ingediende moties. De VGN blijft zich inzetten voor de genoemde thema's.
