Elke organisatie heeft haar raadsels. Mysteries die algemeen bekend zijn of juist alleen bij een insider. Ook Rijkswaterstaat heeft ze. In ‘Mysterie ontrafeld’ gaan we op zoek naar opheldering. Deze editie: aan de muren van sommige van onze kantoorgebouwen prijken prachtige kunstwerken. Waar komen ze vandaan? Heeft Rijkswaterstaat een geheime loods vol schilderijen van onschatbare waarde?

Welk Rijkswaterstaatmysterie krijg jij niet ontrafeld? Stuur je vraag naar rwsverbindt@rws.nl en wij zoeken het voor je uit!

Sinds ongeveer een jaar houdt een team binnen de Rijksoverheid zich volledig bezig met kunst in kantoren. Team Kunst bestaat uit 3 adviseurs die bepalen welke werken er in lobby’s, kantoren en kantines van de Rijksoverheid komen te hangen. En dus ook gebouwen waar Rijkswaterstaters werken.

Kunst die bij ons werk past

‘Voordat we een pand onder handen nemen, overleggen we met de medewerkers van die locatie,’ vertelt senior kunstadviseur Corine Molenaar. ‘Collega’s die dagelijks in het kantoor werken, vertellen ons welke thema’s belangrijk zijn en waar ze zich mee bezig houden. Zo proberen we ervoor te zorgen dat de kunstwerken in het gebouw passen bij het werk dat ze doen.’

Een mooi voorbeeld is het gedeelde kantoor van Rijkswaterstaat en de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland in Roermond. Dat pand is verbouwd, maar miste nog wat kleur. Omdat collega’s daar veel bezig zijn met duurzaamheid en innovatie vroegen Corine en haar teamgenoten kunstenaar Thomas Trum om een schildering in het gebouw te maken. Dat deed hij met een omgebouwde wegmarkeringsspuitmachine. Ook hangt er een bijzonder stuk van de Roermondse glas-in-loodkunstenaar Joep Nicolas.

'Heeft Rijkswaterstaat een geheim depot vol kostbare kunst tot zijn beschikking?'

Geen Rubens aan de muur

Heeft Rijkswaterstaat dan een geheim depot vol kostbare kunst tot zijn beschikking? Dat is niet het geval, legt Corine uit. ‘We kopen kunst aan en lenen kunst van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Die hebben veel mooie werken en lenen kunst uit aan bijvoorbeeld musea. Wij mogen ook van hun stukken gebruikmaken.’ Er is alleen geen kans dat er binnenkort een Rubens op kantoor hangt. ‘We mogen niet zomaar alles lenen. Die meesterwerken komen voor een werkomgeving niet in aanmerking.’

Stukken die al in het kantoor hangen, beoordelen Corine en haar collega’s. Als er geen plaats is voor het kunstwerk laat team Kunst het stuk soms restaureren en gebruikt het in een ander kantoor. De stukken die hun beste tijd gehad hebben worden via Domeinen afgestoten. ‘Het is niet ons doel om een enorme kunstverzameling op te bouwen’, vertelt Corine. ‘We proberen alles zo snel mogelijk in te zetten. We hebben een kleine opslagplaats waar we wat kunst kunnen stallen. Maar dat is nooit langer dan een paar weken. Dan vinden we vaak al een nieuw thuis voor de kunstwerken.’

Corine en haar team kopen kunst vooral in bij nieuwe en jonge kunstenaars. ‘Er is genoeg jong talent om mee samen te werken en je hoeft dan niet aan enorme bedragen te denken. We moeten natuurlijk wel financieel verantwoord met de kunst op kantoor omgaan. Daarom gebruiken we ook veel opnieuw.’

‘We hebben heel veel creatieve collega’s’

Kunstzinnige collega’s

Overigens is er in Westraven ook plek voor kunstzinnige collega’s. In het pand is een speciaal stuk muur gereserveerd voor collega’s die mooie dingen maken. Voor de ingang van het Grand Café is ruimte voor collega’s om te exposeren. Petra Paffen is behalve teamleider GPO ICO, ook het enige lid van de kunstcommissie van Rijkswaterstaat. ‘We hebben heel veel creatieve collega’s. Het is toch leuk dat met elkaar te delen? Er is een mooie plek waar collega’s hun schilderijen, fotoreportages, sierraden, houtwerkobjecten en kunstwerken met vilt exposeren.’

Iedere 2 maanden wisselt de geëxposeerde kunst aan de muur bij het Grand Café. Petra vertelt dat de wachtrij inmiddels opgelopen is tot anderhalf jaar. ‘Rijkswaterstaat is een hele creatieve organisatie. Vaak melden collega’s zich aan omdat ze iets bijzonders hebben zien hangen en zelf ook wel willen exposeren. Ik ben bang dat collega’s buiten Westraven de kunstcommissie minder goed kennen. Collega’s die ergens anders werken, zien dit stuk muur niet zo vaak. Dat is jammer, want Rijkswaterstaat is een veel grotere organisatie dan alleen Utrecht.’ Waarom het in andere Rijkswaterstaatkantoren niet gebeurt? ‘Het initiatief is op andere locaties simpelweg nooit opgepakt.’

‘Collega’s die de ballen hebben om hun meest diepe gedachten te exposeren vind ik enorm cool’

Kunstenaars met ballen gezocht

Kunstenaars kunnen zich aanmelden via kunst@rws.nl. Als je wilt zien welke collega’s je voor gingen, kun je op intranet de kunstsite bezoeken. En ook collega’s die het leuk vinden om Petra te helpen met de kunstcommissie zijn welkom. Over wat er wel en niet aan de muur komt te hangen is Petra heel vrijzinnig. ‘Hele aanstootgevende werken doen we niet. Maar het is juist leuk als kunst mensen aan het denken zit. Een knipoog mag dus best!’

En wie is Petra’s favoriete Rijkswaterstaatkunstenaar? ‘Ik vind ze allemaal gaaf. Collega’s die de ballen hebben om hun meest diepe gedachten te exposeren vind ik enorm cool. Ze zijn allemaal mijn favoriet.’

Welke Rijkswaterstaatkunstenaar is jouw favoriet? Deel je mening op Yammer!